คาเฟอีน (Caffeine) เป็นสารแซนทีนอัลคาลอยด์ (Xanthine alkaloid) ซึ่งพบมากใน เมล็ดกาแฟ ใบชา เมล็ดโกโก้ เมล็ดโคล่า เป็นสารสีขาวที่มีรสขม ไม่มีกลิ่น ในปัจจุบันเครื่องดื่มที่มีส่วนผสมของคาเฟอีนได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก เนื่องจากคาเฟอีนกระตุ้นการทำงานของสมองและระบบประสาทส่วนกลาง ทำให้ร่างกายรู้สึกตื่นตัว กระปรี้กระเปร่า ลดความง่วง ทำให้รู้สึกสดชื่น มีสมาธิ และลดความเหนื่อยล้าลงได้

• คาเฟอีนในกาแฟ ทำงานอย่างไร?

เมื่อคาเฟอีนเข้าสู่ร่างกาย จะดูดซึมจากกระเพาะอาหารและลำไส้เล็กเข้าสู่กระแสเลือดอย่างรวดเร็ว จากนั้นจะเดินทางต่อไปสู่ตับและแตกตัวเป็นสารประกอบที่กระตุ้นระบบประสาทส่วนกลางและอวัยวะอื่น ๆ เช่น ระบบเส้นประสาทและสมอง ตลอดจนไขสันหลัง คาเฟอีนมีโครงสร้างทางเคมีคล้ายคลึงกับสารแอดีโนซีน (Adenosine) ซึ่งเป็นสารสื่อประสาทชนิดหนึ่งในสมองที่ทำให้สมองรู้สึกผ่อนคลาย และทำให้ร่างกายรู้สึกง่วงหงาวหาวนอน

โดยคาเฟอีนจะเข้าไปยับยั้งการทำงานของสารแอดีโนซีน และทำให้ร่างกายรู้สึกตื่นตัว ช่วยลดความเหนื่อยล้า และเพิ่มสมาธิได้ นอกจากนี้ คาเฟอีน ยังช่วยเพิ่มระดับอะดรีนาลีน (Adrenalin)ในเลือด และเพิ่มการทำงานของสารสื่อประสาทในสมอง (Neurotransmitter) เช่น สารโดพามีน (Dopamine) และสารนอร์อิพิเนฟริน (Norepinephrine) ซึ่งช่วยในเรื่องระบบไหลเวียนโลหิต อัตราการเต้นของหัวใจ ความดันเลือด กระตุ้นกลไกการคิดรวดเร็ว และสมาธิจดจ่อ และสารซีโรโทนิน (Serotonin) ซึ่งเป็นสารที่ทำให้รู้สึกมีความสุข

• ผลข้างเคียงจากการดื่มคาเฟอีนมากเกินไป

การบริโภคคาเฟอีนในปริมาณที่มากเกินไป อาจทำให้เกิดภาวะคาเฟอีนเป็นพิษ (Caffeine intoxication) ซึ่งเป็นภาวะที่ระบบส่วนกลางของร่างกายถูกกระตุ้นมากเกินไป ทำให้ร่างกายและจิตใจแสดงออกซึ่งอาการ เช่น หน้าแดง วิงเวียนศีรษะ ปวดหัว หงุดหงิด ใจสั่น หัวใจเต้นเร็วผิดปกติ กล้ามเนื้อกระตุก นอนไม่หลับ ความดันโลหิตสูง กระสับกระส่าย วิตกกังวล ความคิดและการพูดสับสน ปัสสาวะมากผิดปกติ ปวดท้อง ร่างกายขาดน้ำ รวมถึงอาจขัดขวางการดูดซึมแคลเซียมในร่างกายได้

ทั้งนี้การบริโภคคาเฟอีนในปริมาณมาก ๆ เป็นระยะเวลานาน อาจทำให้เกิดภาวะเสพติดคาเฟอีน (Caffeinism) อาจทำให้เกิดแผลในกระเพาะอาหาร ลำไส้เล็กอักเสบ หรือ โรคน้ำย่อยไหลย้อนกลับ ความดันโลหิตสูง กระสับกระส่าย วิตกกังวล ใจสั่น กล้ามเนื้อกระตุก และนอนไม่หลับ

คาเฟอีนจะถูกแปรสภาพโดนเอนไซม์ในตับ ได้เป็นอนุพันธุ์ของคาเฟอีนสามชนิด คือ พาราแซนทีน (84%), ธีโอโบรมีน (12%), and ธีโอฟิลลิน (4%)คาเฟอีนจะถูกดูดซึมที่กระเพาะอาหารและลำไส้เล็กภายใน 45 นาทีหลังจากการบริโภค หลังจากนั้นจะถูกนำเข้ากระแสเลือดและลำเลียงไปทั่วร่างกาย ครึ่งชีวิตของคาเฟอีนในร่างกาย หรือเวลาที่ร่างกายใช้ในการกำจัดคาเฟอีนในปริมาณครึ่งหนึ่งของที่บริโภค จะแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคลโดยมีปัจจัยต่างๆ เช่นอายุ ระดับการทำงานของตับ ภาวะตั้งครรภ์และการใช้ยาอื่นร่วมด้วย ในผู้ใหญ่ปกติจะมีครึ่งชีวิตของคาเฟอีนประมาณ 3-4 ชั่วโมง ในขณะที่หญิงที่ทานยาคุมกำเนิดและหญิงตั้งครรภ์อาจมีครึ่งชีวิตของคาเฟอีนประมาณ 5-10 ชั่วโมง และ 9-11 ชั่วโมง .ตามลำดับ ในผู้ป่วยโรคตับระยะรุนแรง อาจมีการสะสมของคาเฟอีนในร่างกายได้นานถึง 96 ชั่วโมง.สำหรับในทารกและเด็กจะมีครึ่งชีวิตของคาเฟอีนที่นานกว่าผู้ใหญ่ พบว่าในทารกแรกเกิดจะมีครึ่งชีวิตของคาเฟอีนประมาณ 30 ชั่วโมง คาเฟอีนจะถูกเปลี่ยนแปลงสภาพที่ตับ โดยอาศัยการทำงานของเอนไซม์ ไซโตโครม พี 450 ออกซิเดส (Cytochrome P450 oxidase) ซึ่งเอนไซม์นี้จะเปลี่ยนคาเฟอีนให้เป็นอนุพันธุ์สามชนิด คือ พาราแซนทีน (Paraxanthine) และปัจจุบันมีการค้นพบว่าการใช้พาราเเซนทีน ซึ่งเป็นเมตาบอไลต์สำคัญของคาเฟอีน อาจช่วยเพิ่มความจำและความยืดหยุ่นของประสาทได้ดีกว่าการใช้คาเฟอีน

พาราแซนทีน (Paraxanthine) มีผลในการสลายไขมัน เพิ่มปริมาณของกลีเซอรอลและกรดไขมันในกระแสเลือด ธีโอโบรมีน (Theobromine) มีผลในการขยายหลอดเลือด และเพิ่มปริมาณของปัสสาวะ ธีโอฟิลลิน(Theophylline) มีผลทำให้กล้ามเนื้อเรียบที่อยู่ล้อมรอบหลอดลมปอดคลายตัว จึงทำให้หลอดลมขยายตัวมากขึ้น อนุพันธุ์ทั้งสามชนิดนี้จะถูกแปรสภาพต่อไป และขับออกทางปัสสาวะในที่สุด คาเฟอีน มีประโยชน์หลายอย่างที่ไม่ได้มาจากคาเฟอีนโดยตรงแต่มาจากสารเมแทบอไลต์ หลักของคาเฟอีน ซึ่ง ก็คือ พาราแซนทีน

• ผลการศึกษาพาราแซนทีน ดีกว่าคาเฟอีนยังไง

นักวิจัยพบว่าการเสริม พาราแซนทีนมีประสิทธิภาพดีกว่าคาเฟอีน ในด้านการรับรู้ ความจำ การใช้เหตุผล เวลาตอบสนอง และการใช้สมาธิอย่างต่อเนื่อง นอกจากนี้พาราแซนทีนยังประสิทธิภาพดีกว่าคาเฟอีน ซึ่งบางครั้งอาจมีมีผลข้างเคียงไม่พึงประสงค์ เช่น อาการกระสับกระส่ายหรืออาการง่วงซึม

นักวิจัยใช้ enfinity ซึ่งเป็นสารพาราแซนทีนบริสุทธิ์ที่อยู่ระหว่างการจดสิทธิบัตรและจัดจำหน่าย โดย TSI Group บริษัท Ingenious Ingredients ซึ่งเป็นบริษัทนวัตกรรมอาหารเสริมเป็นผู้นำและให้ ทุนสนับสนุนการศึกษาวิจัยนี้ ซึ่งดำเนินการโดย Radiant Research Services Pvt. Ltd. ผลการศึกษาวิจัยนี้ได้รับการ สนับสนุนจากการทดลองทางคลินิก 4 ครั้งก่อน หน้านี้และงานก่อนการทดลองทางคลินิก

ผลิตภัณฑ์จากการเผาผลาญของคาเฟอีนคือส่วน ประกอบที่มีฤทธิ์ทางเภสัช ได้แก่ พาราแซนทีน ซึ่ง เป็นสารกระตุ้นระบบประสาทส่วนกลาง นักวิจัยระบุ ว่า พาราแซนทีนเป็น "สารเมแทบอไลต์หลักของ คาเฟอีน โดยคิดเป็น 70-72% ของคาเฟอีนที่รับ ประทานเข้าไป และ 85% ของผลิตภัณฑ์จากการ เผาผลาญเมทิลแซนทีน"
นักวิทยาศาสตร์ให้ความสนใจอย่างยิ่งในบทบาท ของคาเฟอีนที่มีต่อสมองที่เสื่อมถอยลง นักวิจัย ระบุว่า "การเสื่อมถอยของวัยจะมาพร้อมกับการ เปลี่ยนแปลงทางสรีรวิทยาและระบบประสาทหลาย ประการ ซึ่งอาจส่งผลกระทบอย่างมีนัยสำคัญต่อ การทำงานของระบบรับรู้ เช่น การลดลงของความ ยืดหยุ่นของซินแนปส์ การสร้างเซลล์ประสาทใหม่ และการเปลี่ยนแปลงในระบบสารสื่อประสาท ซึ่ง ทั้งหมดนี้อาจทำให้การเรียนรู้และความจำลดลง”
- พาราแซนทีนและสมอง
พาราแซนทีนสามารถปกป้องเซลล์ประสาทโดพามีนและป้องกันการเสื่อมของเซลล์ประสาทได้ การ ศึกษาวิจัยบางกรณีระบุว่าคาเฟอีนช่วยลดความ เสี่ยงต่อโรคอัลไซเมอร์ แต่ยังช่วยปรับปรุงความจํา โดยควบคุมความผิดปกติของซินแนปส์อีกด้วย (อ้างอิง)

- พาราแซนทีนสลายไขมัน
นักวิจัยจึงเริ่มสงสัยว่าบางทีเมตาบอไลต์ของคาเฟอีนบางชนิดอาจเป็นตัวกระตุ้นการสลายไขมัน มากกว่าคาเฟอีนเอง ในปี 1990 นักวิจัยบางกลุ่มจึงได้พยายามหาคำตอบสำหรับคำถามดังกล่าว พวกเขาให้คาเฟอีนทางเส้นเลือดแก่กลุ่มผู้ชาย 10 คน และตรวจติดตามระดับคาเฟอีน พาราแซนทีน และกรดไขมันไม่อิ่มตัวเชิงซ้อนในเลือดของพวกเขาอย่างต่อเนื่องเป็นเวลาสามชั่วโมงต่อมา ในท้ายที่สุด พวกเขาได้ค้นพบว่าพาราแซนทีน ดูเหมือนจะเป็นตัวกระตุ้นการสลายไขมันโดยเฉพาะอย่างยิ่ง มี “ความสัมพันธ์เชิงบวกสูง” ระหว่างการปรากฏตัวของพาราแซนทีนและระดับของ FFA ในกระแสเลือดของอาสาสมัคร (อ้างอิง)

- พาราแซนทีนกับการเพิ่มพลังงาน
ข้อมูลปี 2024 พาราแซนทีนช่วยเพิ่มการใช้พลังงาน (100 แคลอรี่ใน 3 ชั่วโมง) ขณะเดียวกันก็ช่วยลดความหิว!
การศึกษาวิจัยใหม่แสดงให้เห็นว่าพาราแซนทีนช่วยเพิ่มการใช้พลังงานและการออกซิไดซ์ไขมันทั้งหมดนี้ช่วยลดความหิวได้  และสิ่งที่น่าสนใจจริงๆ คืออัตราการเต้นของหัวใจลดลงในกลุ่มที่ได้รับพาราแซนทีนด้วย (อ้างอิง)

พาราแซนทีนช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการรับรู้หลังการออกกำลังกายได้ดีกว่าคาเฟอีน การศึกษาวิจัยที่มีชื่อว่า “พาราแซนทีนช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการรับรู้ได้ดีกว่าคาเฟอีนหลังวิ่ง 10 กม.” (อ้างอิง)

เรารู้กันดีอยู่แล้วว่าเมื่อคุณดื่มกาแฟหรือเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีนอื่นๆ ระดับคาเฟอีนในเลือดของคุณจะสูงขึ้นตามไปด้วย แต่พวกเราส่วนใหญ่มักไม่เข้าใจกลไกที่ร่างกายขับคาเฟอีนออกจากกระแสเลือด ส่งผลให้ระดับคาเฟอีนลดลง กลไก ดังกล่าวคือเอนไซม์ที่เรียกว่าไซโตโครม พี 450 1 เอ 2 (CYP1A2) ซึ่งเป็นเอนไซม์ที่เปลี่ยนคาเฟอีนให้เป็นเมตาบอไลต์ โดย พาราแซนทีนเป็นเพียงหนึ่งในนั้น

• พาราแซนทีนมีพิษน้อยกว่าคาเฟอีน

แม้ว่าพาราแซนทีนจะถูกเผาผลาญผ่านเส้นทางเดียวกันกับคาเฟอีน เอนไซม์ CYP1A2  การวิจัยแสดงให้เห็นอย่างสม่ำเสมอว่าพาราแซนทีนมีความเป็นพิษน้อยกว่าและทำให้ผู้ใช้เกิดความวิตกกังวลน้อยกว่าคาเฟอีน ในความเป็นจริง ไม่พบความเป็นพิษที่สำคัญจากพาราแซนทีน (อ้างอิง https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/3058562/)

ซึ่งหมายความว่า แม้คุณจะเป็น "ผู้ที่เผาผลาญพาราแซนทีนช้า" ผลเสียจากการมีระดับพาราแซนทีนสูงในเลือดก็จะน้อยกว่ามากเมื่อเทียบกับสิ่งที่คุณจะรู้สึกหากบริโภคคาเฟอีนในปริมาณเท่ากัน
นอกจากนี้ พาราแซนทีนยังมีครึ่งชีวิตสั้นกว่าคาเฟอีนโดยเฉลี่ยอยู่ที่ประมาณ 3 ชั่วโมง เมื่อเทียบกับคาเฟอีนที่มีครึ่งชีวิต 4 ชั่วโมง ดังนั้น แม้ว่าคุณจะเผาผลาญช้า แต่พาราแซนทีนก็จะขับออกได้เร็วกว่าคาเฟอีน

พาราแซนทีนจัดจำหน่ายโดย TSI Group ซึ่งจำหน่ายในรูปแบบ enfinity และกำลังนำสารพาราแซนทีนเข้าสู่ตลาดในรูปแบบส่วนผสมที่ผ่านการทดสอบในห้องแล็ปแล้ว เพื่อให้มีปริมาณคาเฟอีน ที่ดีกว่าสำหรับฐานลูกค้าที่อยากลองสิ่งที่ดีกว่าคาเฟอีน ผลิตภัณฑ์ชนิดนี้ไม่ใช่จีเอ็มโอ มังสวิรัติ โคเชอร์ และไม่มีสารก่อภูมิแพ้

• ถ้าผูประกอบการสนใจเอาพาราแซนทีนไปผลิต ควรเป็นอาหารเสริมสูตรไหนบ้าง

เหมาะกับเครื่องดื่มชูกำลัง อาหารเสริมก่อนออกกำลังกาย ยาปรับอารมณ์ ยาเผาผลาญไขมันเทอร์โมเจนิก โนออโทรปิกส์ และอื่นๆ หากผู้ประกอบการที่สนใจผลิตอาหารเสริมที่คล้ายคาเฟอีนซึ่งแทบจะไม่มีผลข้างเคียงที่ไม่พึงประสงค์จากคาเฟอีนเลย พาราแซนทีนก็ถือว่าตอบโจทย์  และแน่นอนว่าเนื่องจากการวิจัยเกี่ยวกับพาราแซนทีนยังอยู่ในช่วงเริ่มต้นผู้ประกอบการควรศึกษาข้อมูลให้ละเอียดครบถ้วน

ทางทีมกูรูเช็คก็หวังว่าข้อมูลที่ทีมรวบรวมมาในวันนี้ จะเป็นประโยชน์ให้กับคุณๆทุกคนที่ต้องการสร้างแบรนด์และผู้ประกอบการที่ต้องการพัฒนาสินค้าของตัวเอง และใครที่สนใจ Consult สร้างแบรนด์ ฟรี!! ก็สามารถ แอด LINE : @gurucheckacademy หรือคลิ๊กที่ลิงค์นี้ได้เลยค่ะ https://line.me/R/ti/p/@gurucheckacademy