เมลาโทนินจากแหล่งธรรมชาติดีกว่าแบบสังเคราะห์หรือไม่? คำตอบที่ตรงไปตรงมาคือบางครั้งใช่ บางครั้งไม่ใช่ ขึ้นอยู่กับว่า nutraceuticals นั้นสามารถแสดงความแตกต่างที่สามารถพิสูจน์ได้ทางวิทยาศาสตร์หรือไม่ อย่างไรก็ตามมีการนำไฟโตเมลาโทนินจากธรรมชาติมาใช้ ก่อนที่จะพูดถึงไฟโตเมลาโทนิน กูรูเช็คขอเริ่มด้วยการทบทวนเมลาโทนินกันก่อนนะคะ

Melatonin คืออะไร

เมลาโทนินเป็นฮอร์โมนที่มีฤทธิ์ทางชีวภาพหลายอย่างทั้งในพืช สัตว์ สิ่งมีชีวิตเซลล์เดียว และเชื้อรา ส่วนในมนุษย์และสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมอื่นๆ มันถูกผลิตโดยต่อมไพเนียลเล็กๆ ซึ่งตั้งอยู่ตำแหน่ง third ventricle ของสมอง เมลาโทนินมีบทบาทสำคัญในการควบคุมการนอนหลับ ความสมดุลของอุณหภูมิร่างกาย กิจกรรมการเคลื่อนไหว จังหวะการเต้นของหัวใจ ระบบภูมิคุ้มกัน และสรีรวิทยาของจอประสาทตา

การเสริมเมลาโทนินเป็นที่รู้จักกันดีที่สุดจากบทบาทในการช่วยให้คนเราหลับได้ ในผู้ใหญ่ที่นอนหลับยาก การใช้เมลาโทนินในระยะสั้นจะช่วยลดระยะเวลาในการนอนหลับได้เล็กน้อย (sleep latency) นอกจากนี้ผู้ป่วยบางรายรายงานว่ามีการปรับปรุงในความรู้สึกส่วนตัวเกี่ยวกับคุณภาพการนอนหลับได้เล็กน้อย นอกจากนี้การวิจัยยังแสดงให้เห็นว่าการเสริมเมลาโทนินเพิ่มประสิทธิภาพการนอนหลับในผู้ใหญ่ที่นอนหลับยาก

นอกจากนี้ จากการวิจัยในมนุษย์และในห้องปฏิบัติการพบว่าเมลาโทนินลดการควบคุมหรือระงับระดับสารเคมีในการอักเสบในร่างกาย ที่น่าสนใจคือประโยชน์เพิ่มเติมนี้ยังสัมพันธ์กับการนอนหลับด้วย

Inflammation and Sleep

การนอนหลับไม่ดีสัมพันธ์กับระดับการอักเสบที่สูงขึ้น การศึกษาอีกชิ้นหนึ่งพบว่าอาการนอนไม่หลับมีความสัมพันธ์กับค่าของ marker การอักเสบที่สูงขึ้น ในขณะที่การนอนหลับอย่างรวดเร็ว (REM) ในปริมาณที่สูงขึ้นมีความสัมพันธ์กับเครื่องหมายการอักเสบที่ต่ำกว่า ปัญหาการนอนหลับ โดยเฉพาะความยากลำบากในการนอนหลับและการตื่นเช้าตรู่ มีความสัมพันธ์กับ marker การอักเสบที่สูงขึ้น

Phytomelatonin คืออะไร

เมลาโทนินยังถูกผลิตขึ้นในพืชทุกชนิด เช่นเดียวกับสัตว์ ในกรณีนี้เรียกว่าไฟโตเมลาโทนิน (Phytomelatonin) และช่วยพืชในแง่ของการเจริญเติบโตของราก สัณฐานวิทยาของใบ การเก็บรักษาคลอโรฟิลล์ และการพัฒนาของผลไม้ แม้ว่าการมีอยู่ของสารนี้ในพืชจะค่อนข้างแพร่หลาย แต่ก็มีพืชบางชนิดเท่านั้นที่สามารถสกัดเมลาโทนินได้ในเชิงพาณิชย์ ซึ่งหมายถึง St. John’s wort และมะเขือเทศซึ่งจะกล่าวต่อไป ในขณะเดียวกันเรามาดูกันว่าไฟโตเมลาโทนินโดยทั่วไปเมื่อเปรียบเทียบกับเมลาโทนินสังเคราะห์จะเป็นอย่างไร

เปรียบเทียบเมลาโทนินสังเคราะห์กับไฟโตเมลาโทนิน

ประการแรก ขอบเขตผลกระทบของไฟโตเมลาโทนินในมนุษย์นั้นกว้าง โดยมีบทบาทแสดงให้เห็นในการควบคุมอารมณ์ อุณหภูมิร่างกาย การนอนหลับ จังหวะการเต้นของหัวใจ และระบบภูมิคุ้มกัน นอกจากนี้ยังมีคุณสมบัติของสารต้านอนุมูลอิสระอีกด้วย

มีการศึกษาโดยเปรียบเทียบผลของไฟโตเมลาโทนินและเมลาโทนินสังเคราะห์ที่แสดงให้เห็นว่า ไฟโตเมลาโทนินมีความสามารถในการลดระดับสารก่อการอักเสบอื่นๆ ในพลาสมา เช่น IL-6, TNF-α, Hsp70e และ vascular endothelial growth factor (VEGF)

เป็นที่น่าสังเกตว่าในการวิจัยในสัตว์ทดลอง ไฟโตเมลาโทนิน 23 ชนิดแสดงให้เห็นว่ามี bioavailability ที่ดีนอกจากนี้ระดับเมลาโทนินในเลือดที่เพิ่มขึ้นยังสัมพันธ์กับความสามารถในการต้านอนุมูลอิสระที่เพิ่มขึ้นอีกด้วย

Phytomelatonin ที่ได้จาก St. John’s Wort

ตามที่กล่าวไว้ก่อนหน้านี้ St. John’s Wort ทำหน้าที่เป็นแหล่งในการสกัดไฟโตเมลาโทนินจากพืช การวิเคราะห์ทางห้องปฏิบัติการของไฟโตเมลาโทนินที่ได้มาจาก St. John’s Wort โดยบริษัท Somnatural, Nutraland USA เผยให้เห็นว่านอกเหนือจากปริมาณไฟโตเมลาโทนินตามธรรมชาติแล้ว ยังมี 2-hydroxymelatonin และ N-Acetylserotonin อีกด้วย

• - 2-hydroxymelatonin

การวิจัยพบว่ามีผลกระตุ้นการทำงานร่วมกันของ 2-hydroxymelatonin และโปรตีนที่จำเพาะต่อกระดูก (BMP-4) พบว่ามีประโยชน์ต่อกระดูก งานวิจัยอื่นๆ แสดงให้เห็นว่า 2- hydroxymelatonin มีส่วนในการต้านทานความเครียดของพืช และยังมีประโยชน์ด้านภูมิคุ้มกันมากกว่าเมลาโทนินอีกด้วย

• - N-Acetylserotonin

การวิจัยพบว่า N-acetylserotonin ยับยั้งไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์ที่จะก่อให้เกิดความเสียหายต่อเซลล์ นอกจากนี้ยังมีคุณสมบัติป้องกันระบบประสาทและต้านการอักเสบ และสามารถออกฤทธิ์ป้องกันระบบประสาทได้โดยการยับยั้งความเครียดจากปฏิกิริยาออกซิเดชัน ต่อต้านการตายของเซลล์ และควบคุมความผิดปกติของกระบวนการ autophagy นอกจากนี้ N-acetylserotonin ส่งเสริมการผลิต Brain-derived neurotrophic factor (BDNF) ที่เป็นโมเลกุลที่สำคัญที่มีบทบาทในการอยู่รอดและการเจริญเติบโตของเส้นประสาท

Phytomelatonin ที่ได้จากมะเขือเทศ

มะเขือเทศยังเป็นพืชที่เป็นแหล่งในการสกัดไฟโตเมลาโทนิน โดยเฉพาะในช่วงระยะสีเริ่มแดงของมะเขือเทศจะมีไฟโตเมลานินสูง การวิจัยในมนุษย์แสดงให้เห็นว่าการบริโภคมะเขือเทศก่อนนอนช่วยเพิ่มการไหลเวียนของเมลาโทนินและคุณภาพการนอนหลับดีขึ้น และการกินมะเขือเทศแคปซูลก่อนนอนก็มีผลในการกระตุ้นการนอนหลับด้วย ประโยชน์เหล่านี้น่าจะเกิดจากปริมาณไฟโตเมลาโทนิน ตามธรรมชาติ สารประกอบที่เกิดขึ้นก็อาจมีบทบาทเช่นกัน การวิเคราะห์ในห้องปฏิบัติการของไฟโตเมลาโทนินจากมะเขือเทศ เผยให้เห็นว่านอกเหนือจากปริมาณไฟโตเมลาโทนินตามธรรมชาติแล้ว ยังมี 2- hydroxymelatonin และ N-acetylserotonin รวมทั้ง Lycopene และ GABA

• - Lycopene

การวิจัยชี้ให้เห็นว่าแคโรทีนอยด์ ไลโคปีน ตามธรรมชาติอาจส่งผลเชิงบวกต่อสุขภาพของหัวใจ และมีคุณสมบัติต้านอนุมูลอิสระ นอกจากนี้การวิจัยยังแสดงให้เห็นว่าการบริโภคไลโคปีนในปริมาณที่น้อยลงสัมพันธ์กับระดับการนอนหลับที่ลดลง (<5 ชั่วโมง) และปัญหาการนอนหลับ

• - GABA

สารสื่อประสาท gamma-aminobutyric acid (GABA) มีฤทธิ์ช่วยทำให้สงบ โดยลดสัญญาณเฉพาะในระบบประสาทส่วนกลาง (สมองและไขสันหลัง) ซึ่งสามารถช่วยให้รู้สึกสงบได้ เป็นที่ทราบกันดีอยู่แล้วว่าการกระตุ้นการทำงานของตัวรับ GABA ในสมองช่วยให้นอนหลับได้ นอกจากนี้ GABA ยังถูกใช้เป็นอาหารเสริมเพื่อการผ่อนคลาย

สรุป

ไฟโตเมลาโทนินดูเหมือนจะมีข้อได้เปรียบมากกว่าเมลาโทนินสังเคราะห์ (รูปแบบที่โดดเด่นของเมลาโทนินในผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร) นอกเหนือจากข้อได้เปรียบที่ชัดเจนของการเป็นแหล่งธรรมชาติจากพืช ซึ่งถือเป็นข้อดีในอุตสาหกรรมผลิตภัณฑ์จากธรรมชาติอย่างแน่นอน ยังมีสารประกอบอื่นๆ ที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ (2-hydroxymelatonin และ N-acetylserotonin จากไฟโตเมลาโทนินที่ได้มาจาก St. John’s Wort และมะเขือเทศ) อาจให้ประโยชน์เพิ่มเติมสำหรับการนอนหลับและช่วยเรื่องสุขภาพอื่นๆ นอกจากนี้ แหล่งที่มาของไฟโตเมลาโทนินที่กล่าวถึงนั้นปราศจากสารประกอบทางเคมีหลายชนิดที่พบในเมลาโทนินสังเคราะห์

ทางทีมกูรูเช็คหวังว่าข้อมูลที่ทีมรวบรวมมาในวันนี้ จะเป็นประโยชน์ให้กับคุณๆทุกคนที่เข้ามาอ่านบทความนี้  ฝากติดตามข้อมูล รีวิว สุขภาพและความงาม ตามหลักการแพทย์ได้ที่ช่องกูรูเช็คนะคะ