ปัจจุบันสินผลิตภัณฑ์อาหารเสริม อยู่ในรูปแบบต่างๆ เยอะมาก เช่น แบบผง แบบเม็ด แบบห่อหุ้มด้วยแคปซูล แบบเหลว และอีกหลายแบบ ซึ่งต้องบอกว่าจริงๆ แล้ววิวัฒนาการการพัฒนารูปแบบผลิตภัณฑ์อาหารเสริมนั้นพัฒนาขึ้นเรื่อยๆ ทั้งรวมเอาเทคโนโลยีต่างๆ มาใช้มากขึ้นด้วย

การที่ผู้ประกอบกสารจะเลือกรูปแบบใดนั้น นอกจากต้องดูลักษณะการออกฤทธิ์ที่ดีของตัวสารอาหารแล้ว ยังต้องดูในเรื่องของความสะดวกในการทาน และลักษณะนิสัยในการทานของผู้บริโภคด้วย เพื่อประกอบการเลือกสร้างแบรนด์ให้เหมาะสม และประสบความสำเร็จนั่นเอง ดังนั้นมาดูกันดีกว่าว่ารูปแบบไหนเหมาะกับสารอาหารแบบไหนและลักษณะการทานยังไงบ้าง วันนี้กูรูเช็ครวมมาให้แล้ว ไปดูกันเลยค่ะ

• ประเภทและรูปแบบของอาหารเสริม

1. อาหารเสริมรูปแบบอัดเม็ด

รูปแบบอาหารเสริมแบบอัดเม็ดเป็นชนิดผง มาพร้อมสารสกัดต่างๆ ที่สำคัญในการบำรุงร่างกาย อัดรวมผสมเข้าด้วยกัน มีรูปแบบเม็ดที่หลากหลาย เช่น วงกลม วงรี ขนาดใหญ่เล็กแล้วแต่การผลิต หรือสารอาหารที่ใส่เข้าไปในอดีต อาหารเสริมแบบอัดเม็ดจะเป็นรูปแบบและประเภทของอาหารเสริมที่เหมาะสำหรับผู้ที่ถนัดกับการกินยาแบบเม็ด แต่ในปัจจุบันอาหารเสริมแบบอัดเม็ดนั้นมีความหลากหลายมากยิ่งขึ้น และมีวิธีกินที่ง่ายมากกว่าเดิม เช่นอาหารเสริมอัดเม็ดประเภทเม็ดฟู่ (Effervescent Tablet) ซึ่งเป็นนวัตกรรมที่มักจะถูกนำมาใช้ในการผลิตอาหารเสริมประเภทวิตามินและสารสำคัญต่างๆ ให้ทานง่ายแค่ใส่ลงไปในแก้วที่มีน้ำ เมื่อเม็ดฟู่ละลายแล้วก็ดื่มได้เลย ซึ่งอาหารเสริมในรูปแบบนี้จะดูดซึมเข้าสู่ร่างกายได้เร็ว 

ข้อดีของการผลิต รูปแบบเม็ด 
- สามารถกำหนดขนาด รูปแบบ ของอาหารเสริมได้ 
- สามารถควบคุมขนาดของสารสกัด รวมทั้งปริมาณของสารได้ 
- สามารถควบคุมน้ำหนักของอาหารเสริมได้ 
- สำหรับอาหารเสริมในรูปแบบเม็ด สามารถออกฤทธิ์ได้เร็ว เห็นผลเร็ว
- อาหารเสริมแบบเม็ด จะสามารถเก็บรักษาได้นาน 1-3 ปี 

ข้อเสียของการผลิต รูปแบบเม็ด
- ไม่ได้รับรส รวมทั้ง กลิ่นสัมผัสต่างๆ เวลารับประทาน 
- ถ้าหากว่าต้องการผลิตอาหารเสริมแบรนด์ ต้องใช้ปริมาณเม็ดมาก อาจส่งผลต่อค่าใช้จ่ายอื่น ๆ เช่น กล่อง หรือ ฟอยล์แผงใส่ 
- อาหารเสริมรูปแบบอัดเม็ด คนทานยาเม็ดไม่เป็น ทานยาก อาจสำลัก หรือ ติดคอได้
- ถ้าหากว่ามีการเพิ่มส่วนอื่น จะทำให้สารสกัดน้อยลง รวมทั้งประสิทธิภาพในการทำงานด้วย

2. อาหารเสริมรูปแบบแคปซูล

ผลิตภัณฑ์อาหารเสริมแบบแคปซูล ช่วยให้ง่ายต่อการกลืนมากขึ้น ช่วยกลบกลิ่นของตัวอาหารเสริม ทำให้ไม่ต้องรับรสชาติในการกิน แคปซูลจะผลิตจากเจลาตินของสัตว์เป็นส่วนใหญ่ มีผงของอาหารเสริมอยู่ภายใน หลังจากรับประทาน ตัวแคปซูลจะไปละลายในกระเพาะ แล้วก็ดูดซึมสารได้ที่กระเพาะอาหารทันที

ข้อดีของการผลิต รูปแบบแคปซูล
- สามารถควบคุมขนาด กับปริมาณของสารสกัดได้
- สามารถควบคุมน้ำหนักของผลิตภัณฑ์เสริมอาหารได้
- สามารถเพิ่มขนาด หรือปริมาณในการรับประทานในแต่ละครั้ง เพื่อให้ได้ซึ่งผลลัพธ์ที่แน่นอน
- สามารถเก็บรักษาได้เป็นเวลานาน
- ช่วยในการรับประทานได้ง่ายขึ้นกว่า อาหารเสริมแบบเม็ด   
- มีคุณสมบัติที่ช่วยในการป้องกันความชื้นได้เล็กน้อย 

ข้อเสียของการผลิต รูปแบบแคปซูล
- ไม่สามารถวิเคราะห์ได้ด้วยตาเปล่า เพราะสารอาหารอยู่ในตัวแคปซูล 
- ข้อจำกัดของขนาดอาหารเสริมแบบแคปซูลนั้น จะทำให้จำกัดในปริมาณในการใส่สารสกัดต่อ 1 หน่วย เท่านั้น 
- อาหารเสริมแบบแคปซูลธรรมดา ผู้ที่ทานมังสวิรัติอาจจะไม่สามารถรับประทานได้ เพราะมีเจลาตินจากสัตว์

3. อาหารเสริมรูปแบบแคปซูลเซลลูโลส

แคปซูลเซลลูโลสเป็นรูปแบบแคปซูลที่คล้ายกับแคปซูลทั่วไป แต่จะผลิตจากเทคโนโลยีที่ทันสมัยจากใยผัก จากธรรมชาติ โดยไม่มีส่วนผสมจากสัตว์ เหมาะกับคนที่เป็นมังสวิรัติ กินเจ หรือไม่รับประทานเนื้อสัตว์ สามารถทานอาหารเสริมประเภทนี้ได้ แต่ก็มีราคาค่อนข้างสูง

ข้อดีของการผลิต รูปแบบแคปซูลเซลลูโลส
- เหมาะกับคนที่เป็นมังสวิรัติหรือไม่รับประทานเนื้อสัตว์ เพราะเปลือกทำมาจากเส้นใยของผัก

ข้อเสียของการผลิต รูปแบบแคปซูลเซลลูโลส
- ราคาของแคปซูลที่แพงกว่าแคปซูลปกติ 
- จะส่งผลต่อผลิตภัณฑ์ที่อัพราคาตาม 
- เก็บนานไม่ค่อยได้ เพราะเปลือกจะเปราะแตกได้

4. อาหารเสริมรูปแบบซอฟเจล

อาหารเสริมรูปแบบซอฟ เป็นรูปแบบที่สารบ้างชนิดในอาหารเสริม ไม่สามารถที่จะผลิตในรูปแบบเม็ดได้ เพราะเป็นรูปแบบของเหลว ที่ไม่สามารถสกัดให้มาอยู่ในรูปแบบเม็ดหรือแคปซูลได้ เช่น น้ำมันรำข้าว น้ำมันปลา รวมถึงวิตามินบ้างชนิด เพื่อให้ร่างกายได้รับสารอาหารต่างๆที่ง่ายขึ้นจึงผลิตในรูปแบบซอฟเจล ส่วนเปลือกเจลาตินเป็นรูปแบบนิ่ม จะสะดวกและง่ายต่อการรับประทานกว่าแบบเม็ด

ข้อดีของการผลิต รูปแบบซอฟเจล
- จะเป็นเปลือกเจลาตินแบบนิ่ม ง่ายต่อการรับประทาน 
- ช่วยปกป้องกลิ่นของผลิตภัณฑ์เสริมอาหารได้ดี 
- จะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการดูดซึมของร่างกาย โดยร่างกายจะนำไปใช้ได้ดีขึ้น 
- ไม่มีสิ่งแปลกปลอมเข้าไปด้านใน เพราะจะต้องปิดผนึกให้สนิท ไม่รั่วซึมด้วย 

ข้อเสียของการผลิต รูปแบบซอฟเจล
- มีค่าใช้จ่ายที่สูง เพราะกระบวนการผลิตใช้เทคโนโลยีที่มีคุณภาพสูง
- หากซอฟเจลถูกกดทับ อาจจะเสียหายได้ง่ายกว่ารูปแบบอื่น เพราะลักษณะแคปซูลจะนิ่ม 

5. อาหารเสริมรูปแบบน้ำ

รูปแบบอาหารเสริมประเภทน้ำ หรือช็อต ดริ๊ง (shot Drink) มีส่วนช่วยในการรับประทานที่ง่ายขึ้น เป็นอาหารเสริมที่สะดวก รวดเร็ว เหมาะสำหรับผู้ที่มีปัญหาด้านการทานอาการเสริมชนิดเม็ด เพราะรับประทานง่าย อร่อย สะดวก หาซื้อง่ายตาม เซ่เว่น และห้างสรรพสินค้าทั่วไป เนื่องจากมันพร้อมดื่มอ่ะเนอะ ราคาต่อหน่วยก็อาจจะสูงไปนิด อีกอย่างคืออายุค่อนข้างสั้น เพราะอยู่ในรูปที่ละลายมาแล้ว เวลาเลือกแพกเกจก็ดูที่ขวดได้รับการปกป้องจากแสงรึเปล่าอะไรแบบนี้ด้วยนะคะ ปัจจุบันที่การดื่มน้ำหรือเครื่องดื่มไม่ได้เป็นแค่การเติมน้ำเพิ่มความสดชื่นให้ร่างกาย แต่เป็นการเติมคุณค่าทางโภชนาการให้ร่างกาย จึงเป็นที่มาให้ผลิตภัณฑ์อาหารเสริมรูปแบบน้ำ (Shot Drink) เป็นที่นิยมมากขึ้น เช่น Sport drink, Energy drink, Protein drink, Beauty drink เป็นต้น

ข้อดีของการผลิต รูปแบบน้ำ
- รูปแบบน้ำ จะง่ายต่อการรับประทานอาหารเสริม
- สามารถเก็บรักษาได้นาน ยังคงคุณภาพดี
- รูปแบบของน้ำ ยังสามารถเพิ่มสารสกัดเข้มข้นคุณภาพในปริมาณที่ต้องการได้

 ข้อเสียของการผลิต รูปแบบน้ำ
- อาจจะเกิดตะกอนขึ้น หากผสมน้ำแล้วดื่มไม่หมด 
- อาจจะต้องมีการเขย่าก่อนดื่ม เพื่อให้สารสกัดทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ 
- อาหารเสริมประเภทน้ำ มีผลกระทบเมื่ออยู่ในพื้นที่โดดแสงแดด หรือเปิดดื่มแล้วไม่หมด อาจจะทำให้ประสิทธิภาพของอาหารเสริมนั้นทำงานได้ไม่เต็มที่

6. อาหารเสริมรูปแบบผง 

รูปแบบอาหารเสริมชนิดผง ที่ช่วยให้การพกพาง่ายมากขึ้นในรูปแบบซอง หรือต้องการปริมาณที่คุ้มค่าก็มีแบบกระปุกให้เลือกซื้อ สามารถละลายในน้ำได้ มีจุดเด่นคือมีลักษณะเป็นผงละเอียด เก็บรักษาได้นาน เหมาะกับผู้ที่ไม่ชอบกินยาเม็ด หรือผู้ที่ต้องการความสะดวกในการกินอาหารเสริม ซึ่งอาหารเสริมประเภทผงนี้ส่วนมากจะถูกนำไปใช้ในอุตสาหกรรมอาหารเสริมคอลลาเจน ที่ช่วยให้จัดเก็บรักษาได้ดี

ข้อดีของการผลิต รูปแบบผง
- มีคุณสมบัติที่สามารถดูดซึมได้ดี
- แบบผงสามารถรับประทานได้ง่าย เพียงละลายน้ำและ ชงดื่มได้ทันที
- เป็นอาหารเสริมที่ สามารถเพิ่มเติม สี รสชาติ ได้ตามต้องการ
- จะนำไปผสมสารสกัดเข้มข้น คุณภาพ เพื่อให้ได้ตามความต้องการของผลิตภัณฑ์เสริมอาหารได้

ข้อเสียของการผลิต รูปแบบผง
- ผลิตภัณฑ์จะมีขนาดใหญ่ อาจจะส่งผลในเรื่องของขนาด กับน้ำหนักอาหารเสริมประเภทผง
- ต้องระวังความชื้น เพราะรูปแบบผงจะมีจุดอ่อนอยู่ที่ตรงนี้อาจจะเสียหายง่าย 
- ค่าใช้จ่ายเรื่องหีบห่อ หรือบรรจุภัณฑ์อาจจะมีเพิ่มขึ้น รวมทั้งการเก็บรักษา

7. อาหารเสริมรูปแบบเจลลี่

สำหรับอาหารเสริมรูปแบบเจลลี่นั้นได้รับความนิยมเป็นอย่างมากในทุกกลุ่มผู้บริโภค เพราะมีลักษณะเป็นซอง พกพาง่าย รับประทานได้ง่าย ประหยัดเวลา ไม่ต้องใช้น้ำในการรับประทาน หากคุณอยากทำรูปแบบอาหารเสริมที่เหมาะกับทุกเพศทุกวัย ก็อาจจะพิจารณาทำอาหารเสริมประเภทนี้ได้ ซึ่งจะมีด้วยกัน 2 แบบก็คือ
• Jelly Strip-01Jelly Strip นวัตกรรมอาหารเสริมในปัจจุบันนั้นสามารถผลิตออกมาในรูปแบบของเจลลีบรรจุซองรูปทรงเล็กและยาวได้ 
• Energy Gel-01Energy Gel เป็นนวัตกรรมอาหารเสริมแบบเจลลีที่บรรจุซองขนาดใหญ่ขึ้น โดยส่วนมากจะใช้ในการบรรจุอาหารเสริมประเภทเจลที่ให้พลังงานสูง เหมาะกับนักกีฬาและผู้ที่ใช้ร่างกายอย่างต่อเนื่องเป็นเวลานาน

ข้อดีของการผลิต รูปแบบเจลลี่
- อาหารเสริมแบบเจลลี่นั้นเป็นนวัตกรรมรูปแบบใหม่ ทานง่าย สะดวก สามารถดูดซึมเข้าสู่ร่างกายได้มากยิ่งขึ้น

ข้อเสียของการผลิต รูปแบบเจลลี่
- อาจจะไม่เหมาะกับผลิตภัณฑ์อาหารเสริมที่ไม่ทนความร้อน และทำให้สารสำคัญสูญหายได้ เช่นเชื้อจุลินทรีย์ของโพรไบโอติก

• ตัวอย่างรูปแบบของอาหารเสริม แต่ละตัวเหมาะกับอาหารเสริมชนิดไหน

- คอลลาเจน : ก็จะต้องเลือกรูปแบบการผลิตในรูปแบบของ ซอฟเจลหรือ แบบผง ที่ทานง่าย ละลายน้ำทานได้ แต่ถ้าหากว่าเลือกในแบบอื่น การดูดซึมก็ไม่ได้ดีเท่า 2 แบบนี้
- โพรไบโอติก : ควรเลือกควรอยู่ในรูปแบบผง หรือแคปซูล ได้หมดเลยนะ แต่ทั้งนี้ต้องมีเทคโนโลยีแคปซูลหรือเคลือบล็อคที่ทำให้โพรไบโอติกเค้าไปถึงลำไส้ได้ หรือโพรไบโอติกที่ดีก็ควรจะอยู่ในรูปแบบที่ทานง่าย เพื่อไม่ให้รบกวนจุลินทรีย์มากเกินไปนะ ส่วนรูปแบบที่ห้ามเลยก็คือแบบเยลลี่ กับเม็ดฟู่ เพราะโพรไบโอติก มีชีวิตรอดได้ยากมากเพราะการขึ้นเป็นฟอร์มเยลลี่ได้มันต้องมีการเอาไปต้มด้วยเจลาตินก่อน ซึ่งต้องผ่านความร้อน ส่งผลโดยตรงต่อการมีชีวิตรอดของโพรไบโอติก รวมไปถึงแบบเม็ดฟู่ก็เช่นกัน การจะทำให้ขึ้นรูปเม็ดได้มันต้องมีการตอกเม็ดแล้วอบด้วยความร้อนก่อน ซึ่งก็จะส่งผลต่อการมีชีวิตรอดของโพรไบโอติกเช่นกัน จึงไม่ค่อยเห็นโพรไบโอติกในทั้ง 2 รูปแบบนี้
- ไฟเบอร์ หรือ ดีท็อก : เหมาะกับรูปแบบผงชงหรือรูปแบบแคปซูลก็ได้เช่นกัน แต่นิยมแบบผงชงดื่มมากกว่า เพราะง่ายต่อการกินเนื่องจากมีรสชาติที่อร่อย สามารถทานได้เรื่อยๆ และดูดซึมง่าย
- โปรตีน : เหมาะกับรูปแบบผงชง เช่นกัน มีการเพิ่มสารสำคัญ กลิ่น รสชาติเพื่อง่ายต่อการกิน ดื่มง่ายและสะดวกมากขึ้น

• เทรนด์ของผู้บริโภคอาหารเสริมทั่วโลกจะนิยมรูปแบบอาหารเสริมใหม่ๆ ที่ไม่ใช่รูปแบบลักษณะเม็ดยา

- Microbeads เป็นรูปแบบของอาหารเสริมรูปแบบใหม่ที่ใช้ไมโครเทคโนโลยีเพื่อให้ผู้บริโภคสามารถโรยอาหารเสริมลงบนอาหารหรือในเครื่องดื่มได้ เช่น อาหารเสริมแบรนด์ Rootine เป็นหนึ่งในบริษัทแรกๆ ที่นำเสนอผลิตภัณฑ์เสริมอาหารในรูปแบบนี้ เพื่อให้ผู้บริโภคประมาณ 40 % ที่ไม่สามารถทานยาเม็ดใหญ่ได้สามารถกินอาหารเสริมรูปแบบ Microbeads ได้ง่ายกว่า นอกจากนี้ยังสามารถใช้เทคโนโลยีเพิ่มการดูดซึมและรักษาระดับของสารอาหารตลอดทั้งวันโดยให้มีการปล่อยสารอาหารช้าๆ อย่างต่อเนื่อง (slow-release technology)

- Patches เป็นรูปแบบอาหารเสริมที่เป็นนวัตกรรมใหม่อีกรูปแบบหนึ่งที่ได้รับความนิยมในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมาคือแบบแผ่นแปะ (Patches) โดยแผ่นแปะเหล่านี้จะใช้กับผิวหนัง ช่วยให้สารออกฤทธิ์ดูดซึมผ่านผิวหนังและเข้าสู่กระแสเลือดได้ เช่น อาหารเสริมแบรนด์ Wearables แผ่นแปะจะปล่อยสารอาหารเข้าสู่กระแสเลือดของคุณอย่างต่อเนื่องเป็นเวลา 12 ชั่วโมง และไม่ทำให้ระบบย่อยอาหารของคุณระคายเคืองหรือลดการดูดซึมผ่านระบบย่อยอาหาร แผ่นแปะเหล่านี้อาจเป็นตัวเลือกที่ดีสำหรับผู้บริโภคที่มีปัญหาในการย่อยอาหารเสริมในรูปแบบดั้งเดิม

- Oral Strips หรือ Oral Thin Films เป็นรูปแบบอาหารเสริมที่เป็นนวัตกรรมใหม่อีกรูปแบบหนึ่งที่ได้รับความนิยมในตลาดคือแผ่นฟิล์มแตกตัวในช่องปาก รูปแบบนี้จะเป็นแถบบางๆ ที่ติดไว้บนลิ้นและแตกตัวอย่างรวดเร็วในน้ำลาย เช่นเดียวกับแผ่นแปะ แผ่นฟิล์มแตกตัวในช่องปากเป็นตัวเลือกที่ดีสำหรับผู้ที่มีปัญหาในการกลืนยาหรือผู้ที่ชอบอาหารเสริมในรูปแบบที่สะดวกกว่า แผ่นแปะในช่องปากอาศัยการอมแผ่นฟิล์มใต้ลิ้น ซึ่งจะทำให้สารออกฤทธิ์ดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือดได้โดยตรง แทนที่จะผ่านระบบย่อยอาหารก่อน ตัวอย่างแบรนด์ที่ทำอาหารเสริมรูปแบบนี้ เช่นWellbeing Nutrition คือตัวอย่างของแบรนด์อาหารเสริมที่ใช้รูปแบบ Oral Strips โดยนำนาโนเทคโนโลยี melts® เพื่อเพิ่มการดูดซึมและส่งตรงไปยังกระแสเลือดได้โดยตรงทันที

- Spray วิตามินในรูปแบบนี้มักจะให้มีการซึมผ่านไปยังผิวได้โดยตรง แล้วส่งตรงไปยังเซลล์เป้าหมายได้เลยไม่ต้องผ่านกระบวนการย่อยและดูดซึม ตัวอย่างแบรนด์ที่ทำอาหารเสริมรูปแบบนี้ เช่น Kiki Health ที่ทำเป็นรูปแบบของสเปรย์แมกนีเซียมซึ่งเป็นสารละลายแมกนีเซียมอิ่มตัวคลอไรด์ที่ทาลงบนผิวหนังโดยตรงซึ่งจะถูกดูดซึมและถูกส่งตรงไปยังเซลล์ สามารถใช้กับบริเวณใดก็ได้ของร่างกายเพื่อเพิ่มระดับแมกนีเซียมโดยรวมของร่างกาย ช่วยให้กล้ามเนื้อผ่อนคลายและลดการกระตุกของกล้ามเนื้อ

สรุป

อาหารเสริมแบบเม็ด แคปซูล ผง น้ำ ซอฟเจล เจลลี่รวมไปถึงแคปซูลแบบเซลลูโลส หรือรูปแบบตามเทรนด์ที่กูรูเช็คเลือกมาให้ทั้งหมด การที่คุณๆ จะก้าวขึ้นมาทำธุรกิจเกี่ยวกับการสร้างแบรนด์อาหารเสริม ก็จะต้องมีความคิดที่จะเลือกรูปแบบอาหารเสริมให้เหมาะกับแบรนด์ของคุณๆ ด้วย สิ่งที่ควรคำนึงถึงเป็นอันดับแรกเลย คือ คุณต้องการเสริมอาหารชนิดไหน เพราะผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร มีหลายรูปแบบ แต่ละรูปแบบมีการใส่สารอาหารที่แตกต่างกัน ควรเลือกที่เหมาะสมและตอบโจทย์ผู้บริโภค เพื่อให้แบรนด์ของเราเติบโตและประสบความสำเร็จ

ทางทีมกูรูเช็คก็หวังว่าข้อมูลที่ทีมรวบรวมมาในวันนี้จะเป็นประโยชน์ให้กับคุณๆทุกคนที่ต้องการสร้างแบรนด์และผู้ประกอบการที่ต้องการพัฒนาสินค้าของตัวเอง และใครที่สนใจ Consult สร้างแบรนด์ ฟรี!! ก็สามารถ แอด LINE : @gurucheckacademy หรือคลิ๊กที่ลิงค์นี้ได้เลยค่ะ https://line.me/R/ti/p/@gurucheckacademy